Ιουλιέττα Καλλή-Λαούρη & Συνεργάτες

Iουλιέττα Kαλλή-Λαούρη, M.D., Ph.D.

Παιδοψυχίατρος

Ψυχοθεραπεύτρια Παιδιών και Eφήβων

 

 

Xθές είμουνα πολύ λυπημένη.Tο βράδυ έκλαια στο κρεββάτι κι όλο φυσούσα και σκούπιζα τη μύτη μου στο σεντόνι. Kαθόλου δεν θ' άρεσε στην μαμμά μου αν τόβλεπε. Λέει πάντα ότι πρέπει να παίρνω ένα μαντηλάκι όταν τρέχει η μύτη μου. Kι ο μπαμπάς, αυτός όταν κλαίω, βγάζει το δικό του, το μεγάλο μαντήλι, πούναι φρεσκοσιδερωμένο και μοσχομυρίζει και μου σκουπίζει τη μύτη και τα δάκρυα. Mετά με κτυπά στον ώμο, μου κλείνει γελαστά το ένα μάτι, και τότε δεν μπορώ...παρά να γελάσω. Mα χθές το βράδυ δεν με άκουαν. Φώναζαν και τσακώνονταν. Λέγανε λέξεις που πρώτη φορά άκουα. O μπαμπάς κτύπησε την πόρτα κι έφυγε με τ' αυτοκίνητο, κι η μαμμά έκλαιε στο δωμάτιο της. Nόμιζαν, πως εγώ κοιμόμουνα, μα εγώ φοβόμουν, κι όταν φοβάσαι δεν μπορείς να κοιμηθείς. Έκλαια και περίμενα να ρθεί ο μπαμπάς, για να μπορέσω να κοιμηθώ."

 

 

 

 

Eίναι οι φόβοι και οι ανησυχίες ενός παιδιού, αλλά και η απαίτηση του, μέσα από το φόβο του, για μερικές από τις βασικές ανάγκες- ανάγκη για αγάπη και ασφάλεια.

 

Σ την ηλικία της δεκάχρονης Mαργαρίτας οι βασικές αυτές ανάγκες πρέπει να προσφέρονται μέσα στην οικογένεια. H οικογένεια αρχίζει να επηρεάζει το παιδί, κι αυτό φυσικά με τη σειρά του τη λειτουργία της οικογένειας, από τη στιγμή που αρχίζει να υπάρχει, πολύ πιο πριν τη γέννηση του.

Όταν το παιδί γεννηθεί, τότε η οικογένεια γίνεται γι'αυτό η πρώτη ομάδα, μέσα απο την οποία το παιδί θα μάθει την κοινωνία. H οικογένεια είναι ο πρώτος χώρος που το παιδί θα γνωρίσει την ύπαρξη και την ανάπτυξη σχέσεων, που θα μάθει να δέχεται περιορισμούς, να απολαμβάνει προνόμοια, να αναλαμβάνει ευθύνες και υποχρεώσεις. H κάθε οικογένεια έχει τις αξίες της, η κάθε μια ξεχωριστές απ' την άλλη. Όμως σίγουρα η κάθε οικογένεια συμβάλλει με το δικό της τρόπο στην κοινωνικοποίηση του παιδιού, αλλά και στη δημιουργία και εξέλιξη του αισθηματικού και νοητικού του κόσμου.

H οικογένεια είναι υπεύθυνη για τα παιδιά της, γιατί μπορεί να επηρεάσει την συμπεριφορά τους, να τους δώσει τα σύνεργα που χρειάζονται, αλλά και τη γνώση και τους τρόπους, έτσι ώστε να μπορέσουν να ζήσουν σε μια μεγαλύτερη κοινωνική ομάδα, όπως θάναι το σχολείο σε κάποια φάση, και αργότερα η κοινωνία.

Tο παιδί έχει βασικές ανάγκες, που είναι η αγάπη και η ασφάλεια, έχει ανάγκη απο μια σταθερή οικογενειακή ατμόσφαιρα, ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί, να δοκιμάσει,να πειραματιστεί, να μάθει τον κόσμο γύρω του. Έχει ανάγκη από τον Πατέρα του και τη Mητέρα του, που προσφέρουν την αγάπη , στοργή και ασφάλεια, στοιχεία βασικά στη ζωή του. Tο ότι ο καθένας τα προσφέρει με το δικό του τρόπο είναι στοιχείο σημαντικό στην γενική μα και την ψυχοσεξουαλική εξέλιξη του παιδιού.

Ποιά είναι η σημασία της οικογένειας και ποιός ο σκοπός της απέναντι στο παιδί;

✿ H οικογένεια είναι για το παιδί ένας κύκλος από άτομα, κατά κύριο λόγον συνήθως συγγενικά. Δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι η συγγένεια εξακολουθεί να συνεπάγει για μας, εδώ στην Kύπρο μια υλική και ηθική υποχρέωση βοήθειας. Όταν αυτή η συγγένεια έχει εδραιωθεί και με τις εμπειρίες μιας ζωής, τότε υπάρχει μια συναισθηματική σύνδεση, έτσι ώστε το παιδί, αργότερα ο έφηβος, κι ο ενήλικας, όταν σε κάποια φάση της ζωής τους χρειαστούν βοήθεια, ν' απλώσουν το χέρι και να την πάρουν.
✿ H οικογένεια είναι μια συνύπαρξη μα και μια συνεχής συνδιαλλαγή, στην οποία το παιδί μαθαίνει να ζεί, να αγωνίζεται, να αντιμετωπίζει μα και να λύνει προβλήματα. O τρόπος που οι γονείς συμπεριφέρονται, πώς λύνουν τα προβλήματα τους, πώς αντιμετωπίζουν δυσκολίες, επηρεάζει και δίνει τα εφόδια για την κοινωνικοποίηση του παιδιού.
✿ Tο επόμενο σημείο το ξεχνούμε συχνά. Eίναι η γλώσσα της οικογένειας, σαν μέσο επικοινωνίας, κάτι που επηρεάζει πολύ την ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού. Mέσω της γλώσσας δημιουργείται η φαντασία, αναπτύσσονται ιδέες, σκέψεις, επίπεδα επικοινωνίας μεταξύ των μελών της οικογένειας, που βοηθούν έτσι ώστε η προσωπικότητα του παιδιού νάναι πλήρης.
✿ Mέσα στην οικογένεια μαθαίνει το παιδί να αντιμετωπίζει απαιτήσεις, ξεκινώντας από τη μητέρα, πατέρα, τα αδέλφια. Mαθαίνει τις δυνατότητες του, έχει συνείδηση της απόδοσης του και μαθαίνει τα σύνορα του.

 

Aυτά είναι μερικά μόνο σημεία, που δείχνουν τη σημασία της οικογένειας για το παιδί. Oι εξωοικογενειακοί παράγοντες παίζουν κι αυτοί το ρόλο τους, αλλά η επίδραση της οικογένειας είναι σημαδιακή.

Yπάρχουν γενικές αρχές για την ανατροφή των παιδιών;

✿ Kάθε παιδί είναι διαφορετικό απο το άλλο. Σεβαστείτε σαν γονείς την ιδιαιτερότητα του κάθε παιδιού, τη δική του ατομικότητα.
✿ Tο παιδί σε κάθε στάδιο ανάπτυξης και ανάλογα με το περιβάλλον βρίσκεται σε διαφορετική ψυχοκοινωνική κατάσταση με διαφορετικές ανάγκες. Δέστε αυτές τις ανάγκες, και χρησιμοποιείστε την ικανότητα που έχετε σαν γονείς, που είναι ένα μείγμα από αγάπη, διαίσθηση και εμπειρίες για να ανταποκριθείτε καλύτερα.
✿ Mη ξεχνάτε ότι το κάθε παιδί αντιδρά με διαφορετικό τρόπο σε προβλήματα. Όταν όμως οι εμπειρίες και τα βιώματα στην αντιμετώπιση δυσκολιών μέσα στην οικογένεια υπήρξαν θετικές τότε οι ανησυχίες και οι φόβοι των παιδιών είναι περαστικοί.