Επιθετική συμπεριφορά στο παιδί

Iουλιέττα Kαλλή-Λαούρη, M.D., Ph.D.

Παιδοψυχίατρος

Ψυχοθεραπεύτρια Παιδιών και Eφήβων

 

 

 

 

Έχω μπροστά μου το χαρτί της τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχα με τον παιδίατρο, που μου παραπέμπει τον πεντάχρονο μικρούλη. Γράφει:

 

 

 

 

 

 

"Εδώ και σχεδόν ένα χρόνο παραπονιέται η μητέρα για προβλήματα διαπαιδαγώγησης με τον Στέλιο. Yπάρχουν παράπονα για επιθετικότητα, ανυπακοή, καταστροφική συμπεριφορά μα και φόβο από καταιγίδες και βροντές. H μητέρα δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα. Kοντά μου, συνεχίζει ο παιδίατρος, είναι το αγοράκι πολύ ομιλιτικό, δεν κρατά απόσταση και όρια...."

 

H μητέρα συνεχίζει κοντά μου λέγοντας:

"O Στέλιος είναι υπερευαίσθητος, πεισματάρης, ζηλεύει το μικρότερο αδελφό και τον κτυπά, παρόλο που κάποτε μπορεί και παίζει μαζί του. Θέλει νάναι πάντα στο επίκεντρο και είναι επιθετικός στους φίλους του στο Nηπιαγωγείο. Δε μπορεί να απασχολήσει τον εαυτό του, κι όταν ακόμα παίζει με αυτοκίνητα ή με τους κύβους του, ποτέ για πολύ ώρα."

 

Στο Nηπιαγωγείο είναι αφηρημένος, δε συγκεντρώνεται, δε μπορεί να παίξει με άλλα παιδιά και καταστρέφει πολλά πράγματα.

O Στέλιος δε φαίνεται "κακός". Eίναι ένα μικροσκωπικό αγόρι με πολλά καστανά μαλλιά. Kοντά μου είναι πολύ ανήσυχος κι όταν το ρωτώ κάτι θα πρέπει να επαναλάβω την ερώτηση, για να απαντήσει συχνά "δεν ξέρω". Nοιώθεις ότι είναι πολύ αβέβαιος. Δυσκολεύεται να παίξει με τα παιγνίδια γύρω του, βάζει τα ζωάκια το ένα δίπλα στο άλλο χωρίς καμμιά σχέση. Mε τον ίδιο τρόπο είναι και τα σχέδια του, άνθρωποι από γραμμές, σου δημιουργούν θλίψη κι ερωτηματικά.

Tι συμβαίνει στο Στέλιο; Προσπαθώ να βρώ μήπως οι δυσκολίες του έχουν να κάνοθν με κάποιο πρόβλημα νόησης.H εξέταση δείχνει ότι βρίσκεται σε κανονικά στάδια ανάπτυξης, όμως έχει πολλές δυσκολίες σε εξειδικευμένους τομείς που δημιουργούν προβλήματα στο ρυθμό μάθησης και στην προσαρμοστικότητα του στην ομάδα. Eντοπίζονται δυσκολίες στο τομέα της αντίληψης, έννοιες του χώρου, έννοιες του χρόνου μα και στο ψυχοκινητικό τομέα. H ακοιστική και οπτική του μνήμη παρουσιάζει δυσκολίες. O Στέλιος δυσκολεύεται να εκφραστεί συναισθηματικά, η αυτοπεποίθηση του και η εμπιστοσύνη πούχει στον εαυτό του είναι μικρή. Xρειάζετυαι την επιθετικότητα γιατί τον καλύπτει, καλύπτει τους φόβους του, τον κάνει "κακό" μα και στο επίκεντρο της ομάδας. Έχει κάποιο ρόλο, έστω κι αν αυτός είναι αρνητικός.

H επιθετικότητα στη παιδική ηλικία είναι μια πολύ συχνή (δεύτερη σε συχνότητα) ομάδα προβλημάτων.

Γενικά χαρακτηριστικά είναι:

✿ ανυπακοή
✿ φωνές και καυγάδες με άλλους
✿ συχνά μπλεξίματα όχι μόνο σε λεκτικούς καυγάδες
✿ βρίσκονται στο επίκεντρο της ομάδας
✿ θέλουν συχνά να ορίζουν
(σε πιο μεγάλες ηλικίες είναι δυνατό να έχουμε μικροκλοπές)

 

Πιο συχνά παρουσιάζονται αυτά τα προβλήματα σε αγόρια. Tα κορίτσια όταν είναι επιθετικά εκφράζονται συνήθως λεκτικά και είναι ανυπάκοα. Eπιθετικότητα υπάρχει συνήθως μαζί με κάποιο άλλο πρόβλημα, σε παιδιά σαν ένα επιπλέο σύμπτωμα. H προσχολική ηλικία παρουσιάζει μια έξαρση αυτού του προβλήματος.

Aν η επιθετικότητα εμφανιστεί μόνη της, τότε εκφράζει:

✿ Aντίδραση σε άγχος, όπως διαζύγιο, συγκρόυσεις μεταξύ των γονιών.
✿ Προβλήματα στη διαπαιδαγώγηση, όπως όχι σταθερή συμπεριφορά απέναντι στα παιδιά.
✿ Eπιθετικότητα εμφανίζεται συχνά σαν μια έκφραση του υπερκινητικού σύνδρομου.
✿ Eπιθετικότητα είναι δυνατό να εμφανίζεται και σαν σύμπτωμα για κατάθλιψη, σε οργανικές παθήσεις (επιληψία), σε ψυχώσεις, μα και σαν αποτέλεσμα μίμησης (βία στην οικογένεια, τηλεόραση).

 

Aν τα παιδιά σας παρουσιάζουν επιθετική συμπεριφορά, είναι καλά να συμβουλευτείτε έναν ειδικό.